امروز دیگر آن زمان گذشته است که  افسران ناوبر کشتی  از روش های سنتی برای طرح ریزی مسیر و هدایت کشتی در دریاها استفاده کنند . امروزه افسران ناوبر کشتی به لطف پیشرفت های حاصله در فناوری ها ،  تجهیزات بیشماری را برای هدایت کشتی ها در اختیار دارند . علاوه بر این دریانوردان امروزی آموزش های لازم برای کار با انواع تجهیزات مدرن و به روز ناوبری را فراگرفته و آشنایی کامل با عملکرد هریک از این تجهیزات را دارند ، امری که باعث گردیده تا سفرهای دریایی  راحت تر و ایمن تر انجام پذیرد .

با بهره گیری از امکانات روز و سیستم های اتوماتیک  ، کشتی های امروزی مجهز به چندین سیستم ناوبری بوده که داده های دقیقی را برای سفرهای دریایی فراهم آورده و دراختیار ناوبران قرار می دهد .

 دراینجا ما 30 نوع از تجهیزات ناوبری جدید و قدیم که امروز بر روی کشتی های تجاری مورد استفاده قرار می گیرند را بر می شماریم .

 1- جایرو کامپس : این وسیله برای پیداکردن مسیر صحیح استفاده می گردد . برخلاف قطب نماهای مغناطیسی ، میدان های مغناطیسی خارجی تاثیری بر عملکرد جایرو ندارد . جایروکامپس در کشتی ها مسیر حرکت کشتی نسبت به شمال حقیقی  ( محور چرخش زمین ) را نشان می دهند . یک دستگاه جایرو بر روی کشتی می تواند دارای تعدادی تکرار کننده باشد . یکی از مهمترین محل نصب تکرار کننده ها در محل کنترل اضطراری سکانها است  .

 2- رادار : رادارهای ناوبری مورد استفاده بر روی کشتی ها ی تجاری از نوع رادارهای سطحی بوده و کاربرد اصلی  آنها محاسبه فاصله و جهت کشتی از خشکی ، سایر کشتی ها و یا هرجسم شناور بر روی آب می باشد .

  3- قطب نمای مغناطیسی : قطب نمای مغناطیس براساس میدان مغناطیسی زمین کار کرده و برای  نشان دادن جهت شمال مغناطیسی زمین مورد استفاده قرار می گیرد .

 4- اتوپایلوت : اتوپایلوت مجموعه ای از سامانه های هیدرولیکی ، مکانیکی و الکتریکی بوده که برای کنترل اتوماتیک سکانهای کشتی ( هدایت اتوماتیک کشتی ) مورد استفاده قرار می گیرد .

  5- رادار آرپا : نمایشگر این رادارها که اسم آنها مخفف عبارت  Automatic Radar Plotting Aid می باشد موقعیت کشتی و دیگر شناورهای اطراف کشتی را نشان می دهد . رادارهای آرپا موقعیت کشتی های مجاور کشتی شما را نشان داده و مسیر مناسب برای کشتی جهت جلوگیری از بروز تصادم را انتخاب می کنند .

 6- ATA- Automatic Tracking Aid این دستگاه شبیه رادار آرپا بوده و برای نمایش اطلاعات ( به صورت گرافیکی و عددی ) بر روی هدف های نقطه شده ( ترک شده ) جهت ترسیم مسیر حرکت ایمن و عاری از احتمال تصادم بکار می رود . 

 7- دستگاههای اندازه گیری سرعت و مسافت : این دستگاهها برای اندازه گیری سرعت کشتی و مسافت طی شده توسط کشتی ( از نقطه مشخص شده) بکار می روند . بوسیله این داده ها قادر خواهیم بود زمان ETA ( زمان تخمینی ورود کشتی به بندر یا نقطه مورد نظر ) را پیش بینی نمائیم .

 8- اکو ساندر ( عمق یاب ) : این وسیله با استفاده از امواج صوتی عمق آب زیر کشتی ( از کف کشتی ) را اندازه گیری می نماید .

 9- ECDIS -Electronic Chart Display Information System  سیستم اطلاعات و نمایشگر نقشه الکترونیک : این سیستم یک سیستم اطلاعات ناوبری میباشد که اگر به حسگرهائی نظیر سیستم موقعیت یاب جهانی (GPS) و جایرو متصل گردد قابلیت نمایش موقعیت لحظه ای کشتی و اعلام اخطار ضد تصادم با کف را دارد . همچنین اگر این سیستم به یک رادار آرپا متصل گردد قادر به اعلام اخطار ضد تصادم با دیگر شناورها  نیز میباشد . جهت دریافت اطلاعات بشتر اینجا کلیک کنید .

 10- سامانه شناسایی اتوماتیک AIS  : وظیفه اصلی  این سیستم تبادل اطلاعات میان یگانهای شناور با یکدیگر و با ساحل میباشد . اطلاعاتی نظیر نام کشتی و شماره ، کد کشتی ، ابعاد کشتی ، مسیر حرکت و ... . 

11- LRIT  -Long Range Tracking and Identification سیستم ردیابی و شناسایی از راه دور جزو الزامات کنوانسیون سولاس بوده و و از آن برای ارسال خودکار اطلاعات شماره شناسایی شناور  ، موقعیت جغرافیایی  و ساعت و روز ارسال موقعیت جغرافیایی جهت بهره برداران ( کشورهای صاحب پرچم ، بندر و ساحلی و بهره بردارات ایمنی )  استفاده می شود .

 12- نشاندهنده زاویه سکان : همانگونه که از نام این دستگاه مشخص است وظیفه آن نشان دادن زاویه سکان می باشد .  این دستگاه در پل فرماندهی نصب شده  و جهت کنترل نرخ چرخش و زاویه سکان کشتی مورد استفاده قرار می گیرد .

 13- VDR -Voyage Data Recorde ضبط کننده داده های سفر : این دستگاه یک سیستم ضبط داده بوده که وظیفه آن جمع آوری و ثبت اطلاعات از سنسورهای مختلف روی کشتی می باشد . از جمله اطلاعات جمع آوری شده توسط این دستگاه به  زمان و تاریخ  ،  موقعیت کشتی ،  سرعت و راه کشتی ،  صدای پل فرماندهی ، داده های رادار ،  آلارم های اصلی و حالت ( باز و بسته بودن ) درب ها می توان اشاره نمود .

 14- نشاندهنده نرخ چرخش : این دستگاه سرعت چرخش کشتی ( در نرخ ثابت ) را نشان می دهد . نرخ چرخش کشتی  بطور معمول بصورت تعداد درجه چرخیده شده نشان داده می شود .

 15- گیرنده GPS : سیستم گیرنده GPS یا سیستم مکان یاب جهانی  یک صفحه نمایشگر بوده که برای نشان دادن موقعیت کشتی با استفاده از ماهواره های موقعیت یاب جهانی ( که به دور زمین در حال حرکت می باشند  ) به کار می رود .

  16- سیستم تکرار کننده صوت : این سیستم در کشتی هایی مورد استفاده قرار می گیرد که پل فرماندهی آنها کاملاً محصور می باشد . به وسیله این دستگاه افسران ناوبر مستقر در پل فرماندهی می توانند سیگنالهای صوتی و  یا بوق مخصوص مه کشتی های دیگر را بشنوند .

17- چراغ های ناوبری : مجموعه ای از چراغها با رنگ های مختلف بوده که در بخش های خاصی از کشتی ( نظیر سینه ، پاشنه و دکل ) نصب می گردند . رنگ چراغها ، تعداد ، محل نصب  و فاصله بین آنها بیانگر پیام هایی خاص برای سایر کشتی ها در شب می باشد .

 18- سوت کشتی  : بوق کشتی یا سوت کشتی از دیگر وسایل ناوبری کشتی می باشد . زمان بصدا درآوردن بوق کشتی  و تعداد دفعات به صدا درآمدن دارای قوانین خاص خود می باشد . کشتی ها معمولاً دارای دو بوق بوده که یکی بوسیله هوا و دیگری بوسیله الکتریسیته کار می کند .

  19- لامپ علامت دهنده در نور روز : از این لامپ برای ارسال سیگنال های اضطراری در نور روز استفاده می شود .

 20- کارت پایلوت : کارت پایلوت یک دفترچه حاوی اطلاعات کشتی بوده که برای راهنمای کشتی ها ( پایلوت ) تهیه  می شود . این کتابچه حاوی اطلاعاتی نظیر ابعاد کشتی ، آبخور ، سیکل چرخش ، تجهیزات نیروی محرکه و سایر اطلاعات مهم کشتی بوده که پایلوت ( راهنمای کشتی ) را درهدایت امن کشتی کمک می نماید . 

  21- نقشه ( یا طرح ) سفر : نقشه مسیر سفر های انجام شده قبلی و همچنین سفر آینده  از الزامات بوده و باید در کشتی ها موجود باشد .

 22- زنگ جلو عرشه کشتی (Forecastle Bell ) : این زنگ برای هشدار به کارکنان کشتی در هوای مه آلود و یا شرائط بد جوی و سایر شرایط اضطراری مورد استفاده قرار می گیرد .

 23- جزوه مانور کشتی : در این جزوه توانمندی های سامانه نیروی محرکه و کشتی در زمان مانور و در شرائط آب و هوایی مختلف ثبت گردیده  تا در زمان نیاز به عنوان یک ماخذ سریع قابل بهره برداری باشد . 

 24-  گوی ها و اشکال هشدار دهنده  : این احجام که  در شکل های مختلف وجود دارند برای صدها سال به عنوان  علائم ارتباطی بین کشتی ها در دریا استفاده می شوند . رنگ این علائم سیاه بوده و در روز مورد استفاده قرار می گیرند .

25- کتابچه ثبت فعالیت های ناوبری :کلیه فعالیت های ناوبری انجام شده در کشتی باید ثبت شده و آماده ارائه ارجاع و ارائه باشند . داشتن این کتابچه الزامی بوده و از مهمترین لاگ بوک های کشتی می باشد .   

 26- ثبت اطلاعات نگهداری و تعمیر تجهیزات ناوبری : نسخه مکتوب سوابق نگهداری و تعمیر تجهیزات ناوبری جهت ارائه به مقامات ذیصلاح دریایی ( سازمان بنادر و دریانوردی ) باید در روی کشتی نگهداری شود . این اسناد باید به امضاء افسر برق کشتی و یا مسئول مربوطه رسیده باشد .

27-  پوسترهای پل فرماندهی : این پوسترها در پل فرماندهی نصب شده و حاوی اطلاعات  مشروحی از مشخصه های مانوری کشتی می باشند .

 28-  وسیله ارسال هدینگ (Transmitting Heading Devise ): این وسیله برای نمایش اطلاعات راه حقیقی شناور مورد استفاده قرار می گیرد .

 29-  علامت Black Diamond : هنگامی که کشتی در حال یدک شدن می باشد و یا به تنهایی قادر به مانور نیست از این علامت برای هشدار به شناورهای اطراف استفاده می شود . این علامت تنها در روز مورد استفاده قرار می گیرد .

30- پرچم های کشتی ( پرچم های سیگنال ) : انواع مختلفی از پرچم ها با رنگ ها و علائم متفاوت برای نشان دادن موقعیت  و وضعیت کشتی مورد استفاده قرار می گیرد . این پرچم ها که اصطلاحاً پرچم های مخابراتی نیز خوانده می شوند پرچم هایی بین المللی بوده که برای ارسال پیام و یا علامت از یک کشتی به کشتی دیگر استفاده می شوند . هر یک از این پرچم ها نشان دهنده یک عدد و یا یکی از حروف الفبا بوده که میتوان از آنها  بصورت تک و یا مجموعه (بسته به قرارداد بین کشتی ها ) برای ارسال پیام های کوتاه استفاده نمود .